بررسی اثرات کودهای آلی کمپوست و ورمی‌کمپوست بر روی صفات کمی و کیفی گیاه دارویی به‌لیمو

مقدمه: ورمی‌کمپوست و کمپوست به عنوان جایگزین کودهای شیمیایی در تغذیه گیاهی و بهبود شرایط خاک، یکی از اصول کشاورزی پایدار در حفاظت از محیط زیست و سلامت غذا می‌باشند. هدف: این تحقیق به منظور ارزیابی اثرات مقادیر متفاوت کمپوست زباله شهری و ورمی‌کمپوست بر تغییرات کمی و کیفی گیاه دارویی به‌لیمو انجام گرفت. روش بررسی: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و به صورت گلخانه‌ای اجرا شد. در این مطالعه سه نسبت حجمی کمپوست زباله شهری و همچنین ورمی‌کمپوست با خاک لومی شامل صفر: 100، 90:10 و 80:20 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: اثر کمپوست زباله شهری و ورمی‌کمپوست بر کلیه صفات مورد مطالعه معنی‌دار شد (01/0 P<) و سبب افزایش وزن خشک بوته، ارتفاع بوته، تعداد برگ، شاخص کلروفیل، فتوسنتز، درصد اسانس و اجزای اسانس شد. با افزایش مقدار کود آلی، صفات مورد مطالعه نیز بهبود یافتند به طوری که سطح 20 درصد برای هر کود، بیشترین تأثیر را بر صفات مورد مطالعه نسبت به شاهد داشت. همچنین اثر متقابل کمپوست با ورمی‌کمپوست بر روی وزن خشک و درصد اسانس (01/0 P<)، فتوسنتز، درصد لیمونن و لینالول اسانس (05/0 P<) معنی‌دار شد، ولی بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، شاخص کلروفیل و درصد لینالول اسانس تأثیر معنی‌داری نداشت. نتیجه‌گیری: اثر کاربرد ورمی کمپوست در تمامی صفات مورد بررسی گیاه به‌لیمو بهتر از کمپوست بود. همچنین مصرف همزمان کمپوست و ورمی‌کمپوست نسبت به مصرف جداگانه آنها در بهبود صفات کمی و کیفی به‌لیمو مؤثرتر بود به طوری که بهترین نتیجه در تیمار 20 درصد کمپوست همراه با 20 درصد ورمی‌کمپوست حاصل شد. بنابراین کودهای آلی مورد مطالعه، اثر یکدیگر را تکمیل می‌کنند.